Kosmische Opvoeding en Onderwijs

Binnen het Montessorionderwijs is kosmische opvoeding en - onderwijs een belangrijke pijler. De vakken aardrijkskunde, geschiedenis, natuuronderwijs, techniek, maar ook maatschappelijke betrokkenheid (burgerschap) zijn hierin ondergebracht en worden aangeboden in samenhang vanuit een totaalbeeld.
Kosmisch onderwijs gaat er vanuit dat alles met alles samenhangt en van elkaar afhankelijk is. Kinderen leren de ordening van de dingen uit hun omgeving kennen en onderzoeken. Door ons kosmisch onderwijs moet bij kinderen het inzicht ontstaan, dat de feiten en verschijnselen waar ze mee te maken hebben, nooit als losse fragmenten bestaan, maar als delen van een groter geheel. Er moet zich bij hen een brede kijk op deze gehelen ontwikkelen, waaruit tenslotte een visie op de wereld en het wereldgebeuren kan voortvloeien. De kinderen moeten de verbanden leren zien in situaties die verwondering en bewondering opwekken. Kinderen leren hun omgeving te waarderen, respecteren en hoe daar zorgvuldig mee om te gaan. De opgedane kennis maakt kinderen ook moreel verantwoordelijk om deze kennis in te zetten voor de wereld om hen heen.

In de praktijk betekent dit dat een bepaald onderwerp altijd vanuit verschillende invalshoeken wordt benaderd. Wanneer je bijvoorbeeld 'water' als kosmisch thema behandelt, dan gaan kinderen op een hele brede manier kijken naar dit thema passend bij hun ontwikkeling. De lessen worden voor de hele groep gegeven, waarna de kinderen de lessen individueel of in groepjes kunnen verwerken. Bij de kosmische thema’s leren kinderen ook andere vaardigheden, zoals hoe ze aan de hand van vragen het onderwerp kunnen onderzoeken, opzoekvaardigheden, samenwerken, het maken van een mindmap, werkstukken, spreekbeurten en presentaties.

Individueel werken de kinderen met de montessorimaterialen: globe, inlegkaarten, vlaggetjeskaarten, dierenbak en de tijdlijnen. In de bovenbouw wordt topografie aangeboden met de methode behorend bij de junior Bosatlas.

In de middenbouw en bovenbouw hanteren we steeds per bouw een drie-jarige cyclus met thema’s, waarbij we in perioden van ongeveer zes weken een thema aanbieden. In de klassen is steeds duidelijk te zien aan welk thema gewerkt wordt, door, onder andere, de inrichting van de vitrine. Er zijn per jaar twee schoolbrede thema’s waar we met de hele school aan werken, bij de schoolbrede thema’s zijn er afsluitende avonden voor ouders waar we presenteren waar aan gewerkt is met de kinderen.

In de onderbouw (groepen 1 en 2) wordt ingespeeld op actualiteiten en de seizoenen aan de hand van de tijdlijn van het jaar en de interessewereld van de kinderen

 

Overzicht van de kosmische thema’s

 

 

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

data

ob

mb

bb

ob

mb

bb

ob

mb

bb

sep-

okt

plantenrijk

(bos en bomen)

weer, klimaat, landschappen

 

dierenrijk

 

okt-

nov

herfst

uitvindingen

akkerbouw

veeteelt

landbouw

herfst

Feesten en culturen

religies

herfst

Techniek

Techniek

dec

Sinterklaas en Kerstmis

jan-

feb

reis door de aarde- geologie

 

winter

ontdekkingsreizen

Handel

VOC

slavernij

winter

vroeger en nu

(tijd vd tv)

Oorlogen

WOII

mrt-

apr

lente

de boerderij 

staatsinrichting

reis over de aarde -landen

OB ook thema lente

 

 

menselijk lichaam

OB ook thema lente

mei-

jun

zomer

water

water

BB werkweek

zomer

Kunst

BB werkweek

 

reis door de tijd- geschiedenis

BB werkweek

 

Bij de thema's in groen wordt er school breed aan dit thema gewerkt en hebben we aan het eind van het thema een projectafsluiting. 
Bij het vaststellen van de leerstofordening is naast de kerndoelen ook gebruik gemaakt van de uitgave van het SLO: “Kosmische opvoeding en kosmisch onderwijs (KOO) als leidraad voor onderwijs in samenhang”